Op de site van Federatie Veilig Nederland, de belangenbehartiger voor de technische (brand)veiligheid in Nederland is te lezen dat er tot 1 november 2018 totaal 71 miljoenenbranden (branden met een schadepost van minimaal 1 miljoen euro) zijn geregistreerd. 45% van deze branden vond plaats in bedrijfspanden. Tot en met juni 2023 waren er ook nog bijna 7000 woningbranden. In 2022 vielen er bij brand 34 dodelijke slachtoffers.
Rook meer dan brand oorzaak van letsel
In het tweede kwartaal van 2023 waren er 14 woningbranden met een redding van mensen. In totaal werden er in het tweede kwartaal 27 mensen gered. De meeste slachtoffers van een brand hebben last van rookinhalatie, brandwonden komen zelden voor. Gelukkig zijn vanaf 1 juli 2022 rookmelders verplicht in iedere woning. Ook bij brand in een bedrijfspand speelt rook een belangrijke rol. In alle gevallen zal de rookontwikkeling de tijd die de mensen nodig hebben om te vluchten langer maken.
Rookwerendheid “oude” stijl
In Nederland werd de rookwerendheid sinds het Bouwbesluit van 1991 afgeleid van de vlamdichtheid van de deur. Hierbij werd uitgegaan van een anderhalf-maal-regel. Als een deur 30 minuten brandwerend was, werd aangenomen dat deze automatisch 45 minuten rookwerend was. Deze regel is altijd een aanname geweest. De deuren hoefden nooit op rookwerendheid getest te zijn. Met deze anderhalf-maal-regel was dus niet zeker of de deuren ook echt wel rookwerend zijn.
Aangescherpte regelgeving
Sinds 1 juli 2021 zijn de eisen aan de rookwerendheid van een bouwkundige constructie, waaronder dus ook een deurconstructie, aangescherpt en uitgebreid. Deuren zullen op rookwerendheid getest moeten zijn volgens EN 1634-3. Hierbij worden de deuren getest met koude rook (omgevingstemperatuur) en rook bij hoge temperaturen (200 graden celcius).
Testen van rookwerendheid
De rookwerendheidstest volgens EN 1634-3 wordt uitgevoerd met een kast die op overdruk of onderdruk kan worden gezet (10, 25 en 50 Pa), bij een interne temperatuur van 20 of 200 graden Celsius. Deze temperaturen representeren de normale omgevingstemperatuur en de temperatuur van opgewarmde rook die de opschuimende materialen begint te activeren. Tijdens deze metingen wordt gemeten hoeveel lucht (rook), omgerekend naar een uur, er door de deurset weglekt.
Verschil Ra/Sa en R200/S200
Wanneer een volledige constructie moet voldoen aan rookwerendheid volgens de koude rooktest, dan wordt er een Ra-classificatie gevraagd. Alle onderdelen in de constructie, zoals de deur/kozijn combinatie, moeten dan over een Sa-classificatie beschikken. Bij eisen volgens de warme rooktest moet de totale constructie een R200-classificatie hebben en de onderdelen dus S200.
Helaas is er nog geen officiële duiding van rookwerendheidseisen op bouwkundige plattegronden. Op LinkedIn circuleerde enige tijd geleden een bericht van Chris Hanschen, bureaumanager BIM van LKSVDD architecten die hierin een voorzet heeft gegeven middels onderstaande afbeelding.
Bij rookwerendheid is het belangrijk om naast de juiste deur/kozijn combinatie ook het juiste hang- en sluitwerk toe te passen. Om rookwerend te zijn, moet de deur uiteraard gesloten zijn. Dit komt niet altijd overeen met de wensen van de gebruikers van het pand. Mocht u vragen hebben rondom rookwerendheid in relatie tot deuren en hang- en sluitwerk, dan denken wij graag mee.